مدرسه اتحاد ایرانیان در بادکوبه

در طی حاکمیت مظفر الدین شاه،تحولات فرهنگی‌ عمده‌ای در ایران رخ داد که یکی از آنها تأسیس مدرسه به‌ سبک نوین بود.در خارج ازمرزهای ایران نیز،به تبع تحولات‌ داخلی،مدارسی به سبک جدید بنیاد نهاده شد.یکی از این‌ مدارس،مدرسهء اتحاد ایرانیان در شهر بادکوبه بود.مؤسسان‌ و کار به دستان این مدرسه،جمعی از کنسولها و کارگزاران‌ دستگاه دیپلماسی وقت ایران و نیز افراد ترقیخواه ایرانی در بادکوبه بودند.سرانجام پس از رایزنیهای گسترده،در سال‌ 1324 ق.مجوز فعالیت مدرسهء اتحاد از سوی ریاست علوم‌ قفقاز صادر شد و این مدرسه،فعالیت خود را شروع کرد. این مدرسه از همان ابتدای تأسیس تا تعطیلی آن،با کمبود و مشکلات مالی مواجه بود.در طی انقلابات منطقهء قفقاز، پس از فروپاشی حاکمیت تزارها،این مشکلات تشدید شد. در دوران حکومت جمهوری آذربایجان،مدرسهء اتحاد ابتدا به عنوان مرکز قوای انگلیس به اشغال این نیروها درآمد و سپس آن حکومت از واگذاری عمارت مدرسه به ایرانیان‌ خودداری کرد و این مؤسسهء فرهنگی را تحت نظارت خود داشت.با تسلط دوت بلشویکی بر آذربایجان اگرچه درپی‌ رایزنیهای فراوان ادارهء مدرسهء اتحاد به ایرانیان واگذار شد،اما آن‌دولت فعالیت مدارسی همچون اتحاد را در خاک خود تلاشی در راستای ترویج افکار غیر انقلابی تلقی می‌کرد. سرانجام مدرسهء یاد شده به علت فشار دولت بلشویکی و نیز عدم استقبال گستردهء ایرانیان مقیم بادکوبه از تحصیل در آن، تعطیل گردید.